W świecie natury istnieją tajemnicze organizmy, które od wieków fascynują ludzką wyobraźnię i pobudzają zmysły. Popularnie nazywane Magicznymi Grzybami – Psilocybe to nie tylko rodzaj grzybów, ale także brama do niezwykłych doświadczeń i głębokich przemyśleń. W ostatnich latach, dzięki rosnącemu zainteresowaniu psychodelikami, magiczne grzyby zyskały nowe życie w kulturze współczesnej. Dzisiaj odkryjemy różnorodność tych fascynujących organizmów oraz potencjał, jaki mogą wnieść w nasze życie. Przygotuj się na podróż przez świat Psilocybe, gdzie każda odmiana skrywa swoją unikalną historię i obietnicę odkrycia siebie na nowo. Zapraszamy do nieznanego świata, gdzie magia natury spotyka się z nauką i ludzkim doświadczeniem.
Słowem wstępu
Stosowanie substancji psychoaktywnych ma długą tradycję, a niemal każda starożytna cywilizacja sięgała po substancje, wpływające na postrzeganie rzeczywistości. Do tej pory poznano ponad 200 rodzajów roślin oraz około 80 gatunków grzybów halucynogennych, w których odkryto tysiące związków chemicznych.
Użycie grzybów z rodziny Psilocybe w tradycjach kulturowych sięga tysięcy lat. Wiele rdzennych ludów Ameryki, w tym Indian Azteków i Mazateków, stosowało te grzyby w ceremoniach religijnych i podczas uzdrawiań. Z biegiem czasu, w latach 60. XX wieku, Psilocybe zaczęły zdobywać popularność w kulturze zachodniej, będąc stosowane w kontekście eksperymentalnym lub rekreacyjnym.
Magiczne grzyby są najbardziej powszechnie używanymi psychodelikami w Unii Europejskiej. Ich działanie związane jest z obecnością substancji takich jak psylocybina, psylocyna, baeocystyna i norbaeocystyna. W ostatnich latach te naturalne psychodeliki zyskują coraz większe uznanie, zarówno wśród pasjonatów, jak i w środowisku badawczym zainteresowanym ich potencjalnymi właściwościami terapeutycznymi.
Grzyby z rodziny Psilocybe można znaleźć niemal na wszystkich kontynentach, jednak najwięcej ich gatunków o działaniu psychoaktywnym (ponad 30) występuje w Meksyku. W Europie rośnie kilkanaście rodzajów Psilocybe, z których tylko kilka ma wyraźne właściwości halucynogenne. Łysiczki rosną na ziemi, nawozie i resztkach roślinnych. Można je spotkać w trawie, zazwyczaj na otwartych przestrzeniach, chociaż zdarzają się również w lasach, najczęściej na leśnych polanach.
Działanie
Działanie magicznych grzybów związane jest przede wszystkim z obecnością psylocybiny. Związek ten, po spożyciu, przekształca się w psylocynę, która oddziałuje na receptory serotoninowe w mózgu. Wywołuje zmiany w percepcji, nastroju i świadomości. Psychodeliczne doświadczenia mogą obejmować intensywne wizje, zmiany w postrzeganiu czasu oraz głębokie refleksje duchowe i emocjonalne.
Dla ułatwienia zamieszczam krótkie zestawienie podsumowujące działanie psylocybiny na organizm.
Pozytywne:
- poprawa nastroju, euforia
- mistyczne doświadczenia zmieniające poglądy na życie
- introspekcja
- monotonne zadania lub rozrywki mogą stać się bardziej interesujące i zabawne
- radość, śmiech
- paradoksalne poczucie normalności i głębokiej zmiany psychiki
- kreatywne, filozoficzne i wnikliwe myślenie
- uczucie jedności z z ludźmi i światem
- intensywne uczucie zachwytu
Neutralne:
- halucynacje przy otwartych i zamkniętych oczach
- zwiększona wrażliwość na światło
- rozszerzenie źrenic
- wzrost wykrywania ruchu w peryferyjnym polu widzenia
- zmienione poczucie czasu
- tęczowe/neonowe wzory wokół źródeł światła
- zwiększona wrażliwość emocjonalna
- ożywienie wspomnień
- senność lub wzrost energii
Negatywne:
- niepokój, paranoja
- zawroty głowy, omdlenia
- zaburzenia pamięci
- nudności, wzdęcia, dyskomfort żołądkowo – jelitowy
- silne, długotrwałe bóle głowy
- mogą wywoływać lub nasilać ukryte lub istniejące zaburzenia
- zaburzenia psychosomatyczne
- dezorientacja
- intensywne uczucie strachu
Kluczowe gatunki Psilocybe
Najbardziej znane i powszechnie występujące rodzaje psychoaktywnych odmian grzybów z rodzaju Psilocybe to:
- Psilocybe azurescens
Łysiczka smukłotrzonowa to jedna z najsilniejszych odmian, najbogatsza w psychoaktywne alkaloidy. Jest to grzyb saprofityczny, rosnący naturalnie w Ameryce Północnej, wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego, ale ze względu na swoją popularność rozprzestrzenił się na Niemcy, Holandię i Nową Zelandię. Jeśli chodzi o siedlisko, grzyby rosną wśród wydm w trawiastych kępach i na zgniłym drewnie.
Właściwości tego gatunku odkryli mykolodzy Paul Stamets i Jochen Gartz w 1995 r. Odmiana ta nosi nazwę Azurescens na cześć syna Stametsa, o imieniu Azureus.
- Psilocybe bohemica
Łysiczka czeska występuje głównie w Europie. Rośnie w ogrodach, parkach, na poboczach dróg, na spróchniałym drewnie, gałązkach, kompoście, resztkach roślinnych. Bohemica jest stosunkowo bogata w psychoaktywne alkaloidy, głównie psylocybinę i psylocynę.
- Psilocybe semilanceata
Łysiczka lancetowata jest zarówno jednym z najszerzej rozpowszechnionych grzybów psylocybinowych w przyrodzie, jak i jednym z najsilniejszych. Odmiana ta występuje głównie na umiarkowanych obszarach półkuli północnej w Europie i Ameryce. Preferuje tereny otwarte, pastwiska, łąki, pola, trawniki, pobocza dróg. Rośnie szczególnie obficie w miejscach wypasu krów i owiec. Cechą charakterystyczną dla tego gatunku jest to, że podczaj zbioru pozostawia ona na dłoniach kolor niebieski, który jest oznaką obecności znajdującej się w niej psylocybiny. Ze względu na wygląd i właściwości psychodeliczne nazywana jest również czapeczką wolności (Liberty Cap).
- Psilocybe cyanescens
Łysiczka siniejąca nazywana rownież Wavy Caps, Blueleg Brownie. Nazwa gatunku pochodzi od kształtu kapelusza oraz niebieskiego koloru jaki pojawia się w miejscu uszkodzenia grzyba. Występuje w Ameryce, skąd została sprowadzona do Europy, rośnie na terenach drzewiastych i w wysokich trawach.
- Psilocybe cubensis
Łysiczka kubańska jest uważana za jeden z najbardziej rozpowszechnionych gatunków grzybów psylocybinowych na świecie. Gatunek ten najczęściej można znaleźć na łąkach i pastwiskach, ponieważ jest to grzyb koprofilny – rozwijający się na odchodach zwierząt hodowlanych. Naturalnie występuje w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, a także w Australii i Azji.
Po raz pierwszy Cubensis został opisany naukowo w 1906 roku przez amerykańskiego mykologa Franklina Sumnera Earle’a, który odkrył je na Kubie i nadał im nazwę Stropharia cubensis. Przez następne dziesięciolecia inni naukowcy znajdowali kolejne egzemplarze tych grzybów, jednak ich właściwości psychoaktywne pozostawały nieznane aż do lat 50. XX wieku. Kluczowym momentem była wyprawa amerykańskiego etnomykologa R. Gordona Wassona do Meksyku w 1955 roku. Wasson wziął udział w rytuale, podczas którego wykorzystywano magiczne grzyby, a następnie zebrał próbki grzybów, które później zidentyfikowano jako gatunki z rodzaju Psilocybe.
Łysiczka kubańska jest jednym z najpopularniejszych gatunków magicznych grzybów, często uprawianym w warunkach domowych (grzybnie różnych odmian Cubensis znajdziecie w naszym sklepie). Choć jej odmiany są stosunkowo łatwe w uprawie, należy przestrzegać kilku ważnych zasad, takich jak stworzenie odpowiednich warunków do wzrostu (odpowiednia wilgotność, temperatura i oświetlenie) oraz zachowanie sterylnych praktyk higienicznych (np. dezynfekcja rąk przed przystąpieniem do jakichkolwiek działań).
Warto mieć na uwadze, że choć grzybnia grzybów psylocybinowych jest w pełni legalna, uprawa Psilocybe Cubensis w wielu krajach jest niezgodna z obowiązującym prawem. Decydując się na hodowlę tych grzybów w domowych warunkach, robisz to na własną odpowiedzialność.
Zamieszczone poniżej zestawienie umożliwia pełniejszy wgląd w różnice w zawartości psychoaktywnych alkaloidów w różnych gatunkach grzybów Psilocybe przeliczone na suchą masę.
| Gatunek | % psylocybiny | % psylocyny |
% baeocystyny |
|
Psilocybe azurescens |
1,78 | 0,38 | 0,03 |
| Psilocybe bohemica | 1,34 | 0,11 |
0,02 |
|
Psilocybe semilanceata |
0,98 | 0,02 | 0,36 |
| Psilocybe baeocystis | 0,85 | 0,59 |
0,10 |
|
Psilocybe cyanescens |
0,85 | 0,36 | 0,03 |
| Psilocybe cubensis | 0,63 | 0,60 |
0,25 |
|
Psilocybe weilii |
0,61 | 0,27 | 0,05 |
|
Psilocybe stuntzii |
0,36 | 0,12 |
0,02 |
Uwaga!
Zbieranie grzybów psychoaktywnych, podobnie jak jadalnych, wymaga ogromnej ostrożności i dobrej znajomości tematu, aby uniknąć tragicznych pomyłek. Niektóre gatunki grzybów trujących w wyglądzie przypominają łysiczki, często rosną w ich towarzystwie. Warto wspomnieć o rodzajach Galerina i Conocybe, czyli hełmówkach i stożkogłówkach. W Europie można spotkać ponad 50 gatunków hełmówek, w tym Galerina autumnalis i Galerina marginata, które zawierają silne toksyny, podobne do tych występujących w muchomorze sromotnikowym (Amanita phalloides). W przypadku Conocybe szczególnie niebezpieczne są gatunki blattaria oraz filaris, które mogą być mylnie zbierane przez osoby szukające Psilocybe.
Ze względu na ryzyko pomyłek, nawet doświadczonym grzybiarzom zaleca się ostrożność, a osobom początkującym zdecydowanie odradza się samodzielne zbieranie grzybów psychoaktywnych. Zawsze warto korzystać z literatury mykologicznej, poradników lub konsultować się z ekspertami przed podjęciem decyzji o zbieraniu i konsumpcji grzybów.
Status prawny grzybów z rodzaju Psilocybe, różni się w zależności od kraju. Jednakże, w niektórych krajach, coraz częściej prowadzi się debaty na temat legalizacji lub depenalizacji substancji psychoaktywnych, w tym grzybów psychoaktywnych. W Stanach Zjednoczonych, w niektórych stanach i miastach, rozpoczyna się ich legalizacja lub wprowadzane są regulacje dotyczące ich użycia w kontekście terapeutycznym.
Zalecamy zapoznanie się z aktualnymi przepisami prawa w swoim kraju lub regionie oraz zachowanie ostrożności, aby nie naruszać obowiązujących przepisów.
